post

SOS SOIDADE, EU TAMÉN CONTO

DÍA INTERNACIONAL E EUROPEO DAS PERSOAS CON DISCAPACIDADE

Con motivo do Día Internacional e Europeo das Persoas con Discapacidade, que cada ano celébrase o día 3 de decembro, no correspondente ao ano 2019, o movemento social CERMI fai público o seguinte

MANIFESTO

A soidade non desexada é unha das secuelas das sociedades chamadas a si mesmas avanzadas. As mulleres e homes con discapacidade enfróntense no seu día a día a situacións de illamento social, de separación da vida en comunidade, que provocan maiores doses de soidade forzosa. As causas desta soidade son moitas e acumulativas: a falta de accesibilidade das contornas, produtos e servizos; a imposibilidade ou a dificultade extrema de exercer os dereitos fundamentais; a inactividade obrigada; a ausencia estendida de apoios para unha autonomía persoal efectiva; residir en medios con escaseza de recursos pola deficiente e non equitativa distribución dos mesmos, como é o rural; a pervivencia no imaxinario social de actitudes reticentes e negativas sobre o valor das persoas con discapacidade, etc. En definitiva, a exclusión e a discriminación estruturais cara a este grupo cidadán intensifican a soidade forzosa.

A soidade non querida neste grupo social non é uniforme. As persoas con discapacidade en maior risco de exclusión son quen máis expostas están á soidade non desexada: persoas maiores, infancia vítima de violencia, persoas con discapacidade intelectual e do desenvolvemento, ou con problemas de saúde mental, con discapacidades adquiridas na vida adulta ou na idade avanzada; e en xeral aquelas con grandes necesidades de apoio para a súa autonomía. Factores como o xénero, a idade, o tipo de discapacidade, a procedencia e o lugar de residencia, entre outras, provocan máis soidade. Todo o anterior multiplícase, se se trata de mulleres con discapacidade, consideradas desde calquera perspectiva interseccional: a soidade non desexada ten rostro preferente de muller.

Segundo os estudos sociolóxicos dispoñibles, máis dun 20 por cento das persoas con discapacidade viven soas e un 38 por cento destas persoas viven en soidade non desexada. O 74% das persoas con discapacidade que viven soas son mulleres. A miseria relacional -a ausencia de vínculos e relacións sociais intensas- é un feito agravado respecto das persoas con discapacidade. A soidade non querida/desexada é un fenómeno en crecemento, cun alto custo/prezo humano, social e sanitario, que ha de ser obxecto transversal de acción das políticas públicas, presentes e futuras.

A Convención Internacional sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade obriga a eliminar os estereotipos desfavorables cara a este grupo social, para o que os Estados han de accionar percepcións positivas e unha maior toma de conciencia sobre o valor intrínseco das persoas con discapacidade e da súa contribución á sociedade. Este tratado de dereitos humanos xira ao redor de dous valores irrenunciables, a inclusión e a vida en comunidade, ferramentas ambas as das máis poderosas para mitigar o illamento e a soidade non desexada das persoas con discapacidade. Ademais, a Axenda 2030 e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable de Nacións Unidas impoñen que ningunha persoa quede á marxe nin atrás.

SOS SOIDADE

Porque vivo encerrada na miña casa sen ascensor…
Porque me quedei sen amizades ao ter que abandonar a miña vivenda por non reunir condicións de accesibilidade adecuadas á miña nova situación de discapacidade… Porque quedo illada nas conversacións, non podo acceder á información nin comunicarme…
Porque non podo traballar…
Porque son unha muller maior con discapacidade e non me permiten ter o control da miña vida…
Porque nunca se conta comigo, xamais se me pregunta que me gusta ou que me apetece…
Porque son maior e teño unha discapacidade e non dispoño de apoios para desenvolverme como me gustaría…
Porque dependo doutros para todas as actividades da vida e a miña vontade é negada… Porque non dispoño de asistente persoal…
Porque na miña escola sufro acoso escolar por razón de discapacidade…
Porque non podo ou non me deixan practicar o meu deporte favorito…
Porque teño que renunciar ao lecer e á cultura por falta de accesibilidade, non só dos recintos, senón tamén das películas e o teatro…
Porque vivo nunha contorna rural e non teño acceso a ningún recurso…
Porque teño unha discapacidade e vivo na rúa…
Porque a xente non sabe e non quere relacionarse comigo…
Porque lles parezo unha persoa rara…
Porque teño unha discapacidade e por iso póñense en cuestión as miñas decisións…

Por estas situacións e outras parecidas que vivimos diariamente, as mulleres e os homes con discapacidade, e as nosas familias, alzamos as voces para gritar:

SOS SOIDADE, eu tamén conto

E reclamamos a mobilización pública e cidadá para que coas estratexias adecuadas mitigar o gran mal do illamento social que devasta ás persoas con discapacidade, a través de iniciativas como:

• Dotar de accesibilidade universal ás contornas, produtos e servizos, comezando pola vivenda, para que as persoas con discapacidade non teñan dificultades engadidas de relación e participación sociais. Sen barreiras, a ameaza da soidade non querida reduciríase moito.
• Medidas vigorosas para diminuír a inactividade e o desemprego entre as persoas con discapacidade. A máis da inclusión laboral e traballo digno, os vínculos e as relacións aumentan.
• Adopción dunha Estratexia Estatal de Inclusión na Comunidade que permita ás persoas institucionalizadas vivir segundo os seus propios desexos e preferencias, acolléndose a fórmulas de vida inclusivas na comunidade.
• Ofrecer ás persoas con discapacidade e ás súas familias prestacións e servizos suficientes que promovan a autonomía persoal e potencien o desenvolvemento dunha vida independente.
• Impulso de campañas de toma de conciencia pública dirixidas a eliminar os estereotipos negativos cara ás persoas con discapacidade, cun enfoque colaborativo entre a sociedade civil organizada, os poderes públicos e os medios de comunicación e as propias persoas con Discapacidade.
• Contar con programas de apoio e acompañamento a familias de persoas con discapacidade, especialmente no momento da aparición ou coñecemento da discapacidade e durante a primeira infancia, se esta adquírese ao principio da vida.
• Posta en práctica real de iniciativas e programas de prevención das situacións de abuso e acoso escolar cara ao alumnado, especialmente se este presenta algunha discapacidade.
• Despregamento de programas activos dirixidos a persoas con discapacidade con obxecto de favorecer e reforzar as redes sociais e veciñais.
• Establecemento de solucións que apliquen a transformación dixital ao acompañamento e empoderamento das persoas maiores con discapacidade, cun enfoque colaborativo interxeracional.
• Medidas para fomentar o voluntariado activo das mulleres e os homes con discapacidade, estimulando o seu espírito de axentes de voluntariado por si mesmas e de participación social plena, como vías de tecer relacións sociais e abandonar a soidade.
• Aprobación dunha Estratexia Nacional de Desenvolvemento Rural Inclusivo que teña en conta ás persoas con discapacidade que residen na contorna rural en España, mellorando a súa participación, acceso a dereitos e benestar social.
• Formación de equipos profesionais dos servizos públicos que facilite a detección e intervención nas situacións de soidade non querida das persoas con discapacidade.
• Contar con información plenamente accesible sobre os recursos dispoñibles no ámbito da soidade non desexada para as persoas con discapacidade.
• Confección de estudos e investigacións sobre a soidade non desexada nas persoas con discapacidade.

En conclusión, o movemento CERMI apela á toma de conciencia deste crecente problema social, o da soidade non desexada, e convoca á acción pública e cívica para que coa achega de todas as persoas, incluíndo as que presentamos unha discapacidade, fagamos da vida en comunidade, sen restricións, unha experiencia rica, decente, intensa e extensa. Coa participación das mulleres e homes con discapacidade, sen illamento nin soidade forzosa, facendo realidade a inclusión, producirase unha enorme mellora persoal e colectiva.

Coruña, a 3 de decembro de 2019